Bjúgur

Bjúgur (e. edema) myndast þegar vökvasöfnun verður í vefjum líkamans. Oftast sést bjúgur á rist eða ökkla en hann getur einnig komið fram í öðrum líkamshlutum eins og á kvið, höndum og í andliti. Bjúgur getur takmarkað hreyfingar í útlimum og valdið óþægindum. Ef bjúgur er viðvarandi er ráðlagt að leita læknis.

• Bólginn ökkli eða fótleggur
• Húð yfir bólgu er glansandi, teygð og mögulega rauðleit
• Ef þrýst er með fingri á bólgið svæði myndast dæld í húðinni
• Far myndast eftir tímabundinn þrýsting t.d. eftir stroff á sokkum
• Verkir í fótum
• Þreyta í fótum
• Kláði yfir bólgustað
• Þyngdaraukning á skömmum tíma
• Mæði

Bjúgur getur myndast af mörgum ástæðum. Dæmi um orsakir: 

Saltrík fæða getur valdið bjúg á fótum sérstaklega ef ekki er drukkið nægjanlegt vatn

Kyrrseta og langar stöður. Að vera á hreyfingu hjálpar til.

Meðganga er álag fyrir líkamann og bjúgur einn þeirra meðgöngukvilla sem geta fylgt 

Áverkar til dæmis tognun á fæti

Umbúðir eins og gifs, teygjubindi, þröngir sokkar eða þröngir skór geta valdið bjúg

Skordýrabit bólgna gjarnan upp og geta valdið bjúg 

Löngum bíl- og flugferðum fylgir oft mikil kyrrseta því er gott að standa upp reglulega og gera fótaæfingar til að minnka bjúgsöfnun. Ráð til að draga úr líkum á blóðtappa og bjúgmyndun á löngum ferðalögum

Aukaverkun lyfja. Hafir þú grun um að svo geti verið er gott að lesa um aukaverkanir þeirra lyfja sem þú notar. Á sérlyfjaskrá má finna fylgiseðla lyfja.

Hjartabilun fylgir oftast bjúgur

Hjartaþelsbólga lýsir sér meðal annars með bjúgmyndun í líkamanum

Það er ýmislegt hægt að gera til að koma í veg fyrir vökvasöfnun til dæmis: 

• Regluleg hreyfing til að auka blóðflæði í fótum
• Fótaæfingar þegar setið er, kreppa tær og teygja úr sér við hvert tækifæri
• Hafa hátt undir fótum í hvíld, nota skemil eða kodda undir fætur
• Forðast kyrrstöðu með hangandi fætur
• Forðast heit böð
• Forðast langar stöður því þá hækkar þrýstingur er veldur bjúg í fótleggjum
• Nota stuðningssokka á daginn
• Nota stuðningssokka (flugsokka) í lengri bíl- og flugferðum: standa reglulega upp og ganga um
• Huga að mataræði og takmarka neyslu á salti

Leitaðu strax á næstu bráðamóttöku ef:

• Skyndilega kemur mikill bjúgur á fætur
• Erfiðleikar eru við öndun
• Aukin mæði
• Verkur fyrir brjósti, þrýstingur eða þyngsl yfir brjóstkassa

Ráðlagt er að leita heilsugæsluna ef:

• Bjúgur lagast ekki við það hækka undir fótum, ganga um eða minnka setu
• Bjúgur eykst á fótum
• Bjúgur er á öðrum fæti með verk sem ekki tengist áverka
• Skyndilegur hiti eða roði myndast á fótlegg

Finna næstu heilsugæslustöð og bráðamóttöku.