Obserwowanie przyjaciela, który boryka się z kryzysem zdrowotnym, a jednocześnie niezdolnego do uświadomienia sobie konieczności otrzymania pomocy, w szczególności jeśli jest to nagły wypadek, może być trudnym doświadczeniem. Jak pomóc osobie, która musi udać się do szpitala, ale nie chce, lub nie dostrzega takiej potrzeby?
Takie okoliczności mogą wystąpić, na przykład w przypadku osób, które doświadczają kryzysu psychicznego. Kryzys zdrowia psychicznego może wynikać z różnorodnych przyczyn, takich jak nadużywanie substancji psychoaktywnych lub choroby psychiczne.
Podobne przypadki mogą również mieć swoje źródło w schorzeniach fizycznych, które prowadzą do zaburzeń funkcji poznawczych, lub obniżenia poziomu inteligencji, na przykład w wyniku uszkodzenia mózgu lub urazu głowy.
Zawsze najlepszym rozwiązaniem jest nakłonić daną osobę do dobrowolnego i otwartego przyjęcia pomocy. Jeśli te starania nie przynoszą rezultatu, będziesz musiał zaakceptować i uszanować ich decyzję. Ważne, aby kontynuować dialog w przyjaznej i ciepłej atmosferze.
Oto kilka pomocnych rad
Wyjaśnij: Dobrze jest wyjaśnić danej osobie, dlaczego się niepokoisz. Przedstaw zachowanie tej osoby takim, jakie jest obecnie, bez etykietowania i diagnozowania. Możesz na przykład powiedzieć: „Martwię się o Ciebie, ponieważ zauważyłem/am, że w ciągu ostatnich kilku tygodni wydawałeś/aś się wycofany/a. Dużo czasu przebywałeś/aś w swoim pokoju i unikałeś/aś wspólnych posiłków”.
Słuchaj: Zapytaj, dlaczego nie chcą otrzymać pomocy, wysłuchaj ich odpowiedzi i zadawaj więcej pytań, aby lepiej zrozumieć ich punkt widzenia. Możesz na przykład powiedzieć: „Czy mogę zapytać, dlaczego nie chcesz przyjąć pomocy?” Warto także podsumować ich wypowiedzi, aby wyrazić zrozumienie. Na przykład: „Czy dobrze rozumiem, że obawiasz się, że jeśli zgłosisz się do szpitala lub przychodni, poczujesz się gorzej?”
Zaoferuj pomoc: Zapytaj, jak możesz pomóc. Przykładowo, możesz zaproponować umówienie wizyty u specjalisty, opiekę nad zwierzakiem lub pomoc w pracach domowych. Wyjdź z propozycją, że będziesz im towarzyszyć na wizycie u lekarza lub, że udasz się z nimi na pogotowie. Podkreśl, że jesteś gotowy do udzielenia wsparcia na każdym etapie tej trudnej sytuacji.
Zasoby: Możesz zasugerować różne formy pomocy, takie jak znalezienie odpowiedniego specjalisty w pobliskiej przychodni, grupy wsparcia lub organizacji samopomocowej.
Wartościowe informacje dotyczące zasobów o zdrowiu psychicznym można znaleźć na stronie internetowej Geðhjálp (pomoc psychiatryczna).
Jeśli problemem jest nadużywanie substancji psychoaktywnych, strona internetowa SÁÁ jest wartościowym źródłem wiedzy w tym temacie.
Otwarta rozmowa: Prowadź otwarty dialog i upewnij się, że dana osoba wie, że może zgłosić chęć przyjęcia pomocy w dowolnym momencie, nawet jeśli początkowo wyrażała opór wobec otrzymania wsparcia. Zwiększa to szanse na powodzenie przy jednoczesnym poszanowaniu granic danej osoby.
Pomoc ze strony pracownika ochrony zdrowia: Jeśli Twój przyjaciel jest pod opieką pracownika ochrony zdrowia, możliwe jest skontaktowanie się z nim lub z lekarzem rodzinnym. Należy pamiętać, że pracownicy ochrony zdrowia nie mogą udzielać informacji o danej osobie bez jej zgody. Niemniej jednak, są otwarci na wysłuchanie Twoich uwag, udzielenie wsparcia lub porad.
Kiedy interweniować?
Gdy pojawią się oznaki ostrego i poważnego kryzysu, konieczna jest natychmiastowa reakcja. Objawy te mogą obejmować:
- Szybkie i ogromne zmiany w zachowaniu lub wzorcach myślenia, takie jak niespójna mowa lub nagła izolacja.
- Poważne wahania nastroju, takie jak skrajne pobudzenie lub depresja.
- Groźne zachowanie lub akty przemocy wobec siebie lub innych.
- Utrata kontaktu z rzeczywistością, np. halucynacje lub urojenia.
- Paranoja.
- Myśli lub próby samobójcze.
W tak poważnych przypadkach można skontaktować się ze służbami ratunkowymi lub infolinią kryzysową w celu uzyskania natychmiastowej pomocy.
Jeśli sytuacja nie jest krytyczna, możesz skontaktować się z przychodnią lub zadzwonić pod numer 1700, aby uzyskać od pielęgniarki lub lekarza wskazówki dotyczące dalszego postępowania.
Jeśli dana osoba zgodzi się na konsultację z pracownikiem ochrony zdrowia, twoje wsparcie może polegać na towarzyszeniu jej. Możesz udać się do następujących miejsc:
- Przychodnia: Informacje o przychodniach na terenie całego kraju można znaleźć na stronie internetowej poświęconej ochronie zdrowia heilsuvera.is (dostępna w języku polskim).
- Pogotowie zdrowia psychicznego w Landspítali jest otwarte od poniedziałku do czwartku w godzinach od 12:00 do 19:00 oraz w piątki od 13:00 do 17:00. Umawianie wizyt nie jest konieczne. Więcej szczegółów na temat pogotowia zdrowia psychicznego można znaleźć na stronie internetowej ochrony zdrowia heilsuvera.is (dostępna w języku polskim).
- Szpitalne oddziały ratunkowe przyjmują osoby z ostrymi zaburzeniami psychicznymi. Wszystkie szpitalne oddziały ratunkowe w kraju można znaleźć na stronie internetowej heilsuvera.is (dostępna w języku polskim).
Gdy stan danej osoby jest poważny i myślisz, że być może jest potrzeba przewiezienia pacjenta do szpitala w celu dalszej diagnostyki, można poprosić o ocenę lekarza prowadzącego w pobliskiej przychodni. Jeżeli lekarz pojawi się na miejscu zdarzenia, ze względów bezpieczeństwa będzie mu towarzyszyć policja. Lekarz może podjąć decyzję o przewiezieniu pacjenta do szpitala w celu dokładniejszego zbadania, jeśli jego stan zostanie oceniony jako ciężki, a osoba może stanowić zagrożenie dla siebie lub innych.
Jeśli sprawa nie jest krytyczna, możesz skontaktować się z przychodnią lub zadzwonić pod numer 1700, aby uzyskać porady od pielęgniarki lub lekarza dotyczące dalszych kroków postępowania.
W nagłych przypadkach możesz zadzwonić pod numer 112 i poprosić o pomoc.