Þroski 6 ára að kynþroska

Málþroski

• Börnin eru að ná góðum tökum á beygingarkerfi tungumálsins. Orðum sem rangt eru beygð fækkar jafnt og þétt.
• Þau ná tökum á lestri en lestrarfærnin er í flestum tilvikum ekki komin á þann stað að þau geti lesið texta sem uppfyllir kröfur þeirra fyrir skemmtilega og spennandi sögu. 
• Frásagnarhæfni barna eykst mikið á þessum aldri. Oft er erfitt að fylgja eftir sögu 6 ára barns en um 9 ára aldurinn er það auðvelt og barnið segir skilmerkilega frá því sem það hefur áhuga á að segja frá.

Vitsmunaþroski og samskipti

• Hugsunarháttur barna breytist mikið á fyrstu árum skólagöngunnar. Skilningur þeirra á öllum hlutum eykst og ekki er eins auðvelt að leiða huga þeirra að öðru ef á þarf að halda.
• Skilningur þeirra á orsökum og afleiðingum eykst og þau beita rökhugsun við að meta aðstæður og hluti og komast að niðurstöðu.
• Rökhugsun þeirra en ennþá hlutbundin. Þau þurfa helst að hafa raunverulega hluti eða aðstæður sem þau skilja og þekkja til að geta beitt rökhugsuninni.
• Smám saman eiga þau auðveldara með að setja sig í spor annarra sem hefur mikil áhrif á samskipti þeirra við jafnaldra sem aukast mikið á þessum aldri.
• Samskiptin við jafnaldrana einkennast af því að börnin eru að prófa sig áfram. 
• Miklar tilfinningasveiflur einkenna oft samskiptin. Vinur í dag. Óvinur á morgun. "Ég ætla aldrei að leika við XX aftur" og klukkutíma seinna er XX besti vinur minn og allt í góðu.
• Börnin mynda hópa og hleypa ekki hverjum sem er inn í hópinn sinn. Slík höfnun hefur mikil áhrif á þann sem hafnað er í það skiptið.
• Leikir barna taka líka miklum breytingum. Þykjustuleikir víkja fyrir flóknari leikjum þar sem leikreglur eru flóknari og oft fleiri sem taka þátt. Læknisleikir verða vinsælir.

Kynþroskinn

• Áhugi barnanna á að kanna eigin líkama eykst.
  Samsvörun þeirra við annað kynið verður sterkari.
• Forvitni um líkama annarra vaknar.
• Kynferðislegar spurningar vakna. 

Á þessum aldri er kynþroskinn handan við hornið. Hjá sumum er hann hafinn en öðrum ekki og flestir hafa áttað sig á kynhneigð sinni. Vinasambönd verða stöðugri og rökhugsunin þróast. Á unglingsárunum fer að verða auðveldara að hugsa óhlutbundið um hugtök sem ekki tengjast efnisheiminum. Ályktunarhæfnin eykst til muna. Hafa ber í huga að börn þroskast mishratt og fjölbreytileikinn er mikill.

Vitsmunaþroski

• Hæfnin til að hugsa, draga ályktanir á grundvelli upplýsinga og fræðilegra möguleika þróast.
• Óhlutbundin rökhugsun þróast með einstaklingnum alla ævi.
• Hæfni til að sjá hluti og aðstæður út frá mismunandi sjónarhorni þróast smám saman og auðveldara verður að setja sig í spor annarra sem jafnvel búa við aðstæður sem barninu eru framandi.

Samskipti

• Samband við vini verður dýpra.
• Vinasambönd byggjast á gagnkvæmum skilningi og væntumþykju.
• Börnin fara að gefa meiri gaum af því sem fólk gerir og breytileikanum í samfélaginu.
• Barnið ver oft miklum tíma utan heimilis. Skólinn tekur stóran hluta dagsins og við hann bætist þátttaka í tómstundastarfi og námi á borð við tónlistarnám, íþróttir, skátastarf og margt fleira.
• Í skólum myndast gjarnan hópar sem börnin tilheyra. Sumir saumaklúbbar eiga rætur að rekja til 11 til 12 ára aldurs meðlimanna.
• Áhugi á kynferðismálum eykst og brandarar sem eiga upptök sín þar verða algengir í jafningjahópnum.
• Samskipti verða oft líkamlegri með hnoði og líkamlegri snertingu. Það verður spennandi að hrúgast saman í sófann.

Í upphafi skólagöngu þegar börnin eru að læra að lesa er færni þeirra á því sviði ekki þannig að þau geti lesið texta sem þeim finnst innihalda skemmtilegar sögur. Því er mikilvægt að lesa áfram fyrir börnin. Framhaldssögur verða oft vinsælar á þessum aldri. Lesturinn eykur orðaforða barnanna, eflir skilning þeirra á tungumálinu fyrir utan að eiga notalega samverustund með foreldri.

Eftir því sem börnin eldast aukast samskipti þeirra við vini og kunningja utan fjölskyldunnar. Foreldrarnir og fjölskyldan eru eftir sem áður mikilvægasta fólkið í lífi barnsins. Foreldrar þurf að kynnast vinum barna sinna og foreldrum þeirra. Sterk tengsl við fjölskyldur vinanna styðja við barnið og auka líkur á að því farnist vel.

Það er flestum börnum hollt að taka þátt í íþrótta- eða tómstunda starfi eða . Foreldrar eru lykilfólk í að hvetja til þess. Þeir geta aðstoðað barnið við að finna íþróttir eða tómstundastarf sem barnið hefur gaman af. Um að gera er að leyfa börnunum að prófa sig áfram og finna það sem barnið hefur gaman af að gera. 

Foreldrar þurf að gefa sér tíma til að tala við börnin um lífið og tilveruna. Þeir þurfa að huga að því að veita barninu óskipta athygli og hlusta á þau segja frá því sem þau eru að gera.